Ljudski reproduktivni sistem je veoma kompleksan. Da bi žena zatrudnjela potrebno je da procesi ovulacije i oplođenja budu u potpunosti očuvani. Najčešći uzroci steriliteta kod žena su:

• Oštećenje ili neprohodnost jajovoda. Najčešće nastaje kao posljedica zapaljenja jajovoda (salpingitis). Najčešći izazivač je Hlamidija, bakterija koja se prenosi seksualnim putem, čija infekcija može proći neprimjećena i bez bola ili povišene temerature. Oštećenje jajovoda može da spriječi oplođenu jajnu ćeliju da dođe do materice i može dovesti do vanmaterične trudnoće. Potpuna neprohodnost jajovoda spriječava spermatozoide da uopšte stignu do jajne ćelije i da je oplode.
• Endometrioza. Kada se tkivo materice nađe i izvan materice (najčešće kod jajovoda ili jajnika) čime remeti rad jajnika i materice i smanjuje prohodnost jajovoda. Ovi tkivni implanti reaguju na hormonski ciklus tako što rastu ili krvare u skladu sa menstrualnim ciklusom uzrokujući zapaljenje i stvaranje ožiljaka. Kod žena sa endometriozom često se javlja i sterilitet kao i bol u malom stomaku.
• Poremećaji ovulacije. U nekim slučajevima sterilitet je izazvan poremećajem ovulacije. Čak i mali poremećaj u hormonima koji dovode do ovulacije (LH i FSH) mogu dovesti do smanjenja plodnosti ili steriliteta. Najčešće nastaju u slučaju povrede glave, tumora, pretjeranog fizičkog vežbanja ili izglađivanja.
• Povišen nivo prolaktina. Prolaktin je hormon koji stimuliše stvaranje mlijeka. Visok nivo prolaktina kod žena koje nisu trudne ili dojilje može poremetiti ovulaciju.  Pojava mlijeka u dojci moze biti prvi znak povišenog nivoa prolaktina.
• Policistični jajnici (PCOS). Policistični jajnici nastaju kada tijelo proizvodi suviše androgenih hormona koji također utiču na ovulaciju.
• Rana menopauza. Rana menopauza je prestanak menstruacije i nestanak folikula prije tridesetpete godine života. Najčešće je uzrok nepoznat, mada je povezana sa zračenjem i hemoterapijom, bolestima imunog sistema i pušenjem.
• Ostali uzroci. U ostale uzroke spadaju: miomi, priraslice, različiti lijekovi, problemi sa tiroidnom žlijezdom (hipo i hipertiroidizam), tumori i njihovo liječenje, Kušingova bolest, HIV, oboljenje bubrega, pretjeran unos kofeina itd…

Da bi se otkrio uzrok steriliteta potrebno je uraditi različite testove. Ti testovi se odnose i na žene i na muskarce. Kako je ljudski reproduktivni sistem veoma komplikovan, testovi mogu da traju i nekoliko meseci. Kada se uzrok otkrije pristupa se mogućem liječenju sa dobrim šansama da dođe do oplodnje. Postoji mogućnost da se uzrok ne otkrije i takvo stanje se naziva idiopatski sterilitet, međutim uz određene metode liječenja moguće je izliječiti i takav sterilitet.

Testovi za žene

• Opšti pregled: uključuje opšti pregled, ginekološki pregled, historiju bolesti, pitanja vezana za menstrualni ciklus i seksualne navike kao i lijekove koje koristite. 
• Hormonalni testovi: određuje se nivo hormona da bi se ustanovilo da li ovulacija uopšte postoji, određuju se nivo ženskih seksualnih hormona, tiroidnog hormona kao i hormoni hipofize. 
• Histerosalpingografija: provjerava se stanje materice i jajovoda. Tečnost se ubacuje u matericu i rentgenom se određuje da li je tečnost stigla do jajovoda. Moguće je odrediti da li postoji blokada jajovoda kao i na kojem se mjestu nalazi. Ovo se može izliječiti operacijom.
• Ultrazvuk: moguće je odrediti da li postoji neka deformacija u genitalnom sistemu.
• Genetska testiranja: pokazuju da li postoji neki genetski defekt koji uzrokuje sterilitet.
• Laparoskopija: pomoću ove metode moguće je odrediti da li postoji endometrioza, kao i defekti materice i jajovoda. Obavlja se u opštoj anesteziji.

Testovi za muškarce

• Opšti pregled: uključuje pregled genitalija i pitanja koja uključuju historiju bolesti, lijekove koje koristite i seksualne navike.
• Spermogram: najbitniji test za muškarce. U laboratoriji se analizira količina sperme, boja i prisustvo infektivnih agenasa ili krvi. Određuje se broj spermatozoida, oblik i pokretljivost.
• Hormonalni testovi: iz krvi se određuje nivo testosterona i ostalih muških hormona.
• Ultrazvuk: pomoću ultrazvuka moguće je vidjeti da li postoji opstrukcija kanala ili retrogradna ejakulacija.